Vragen aan een politicus

Wat is Technology Push? Hoe ga je om met duurzaamheid en de complexity paradox? 

Over een paar weken hebben we in Nederland weer verkiezingen. Drie rechts populistische partijen zaten aan het stuur, zij zouden het beleid maken wat “de mensen thuis” zouden wensen. Ze kwamen niet veel verder dan ruim een jaar bekvechten en het land daarmee bestuurlijk ongeveer op stilstand zetten. Nu, in verkiezingstijd, herhalen ze schaamteloos dezelfde populistische onzin waarmee ze “groot” werden, en volgens de laatste peilingen zijn opnieuw de rechts populisten het meest populair. “De mensen thuis” lijken moeite te hebben met één en één bij elkaar op te tellen...

Het grootste dossier dat populisten presenteren asiel. Volgens hun zit Nederland vol, en lijdt de “gewone” Nederlander onder de stroom asielzoekers, omdat ze voor onveiligheid op straat zorgen en bovendien voorrang zouden krijgen bij woningtoewijzing, terwijl er woningnood is. Dat feitelijk het aantal asielzoekers de laatste jaren omlaag gaat, wordt bij de populistische ophef systematisch verzwegen. Ook spreken ze niet over de oorzaken van wereldwijde migratie, zoals door de mens ontstane afname van biodiversiteit (bijvoorbeeld industriele visvangst, met als gevolg schaarste aan natuurlijke voeding en dus toegenomen afhankelijkheid van complexe industriele voeding), plundering van schaarse grondstoffen door Westerse multinationals en klimaatverandering, die bij elkaar tot oorlogen, armoede en epidemieen en mislukte oogsten leiden. Als je echt wilt dat iedereen genoeg heeft aan een eigen stukje aarde, moet je hele andere dingen regelen dan haat zaaien ten opzichte van een groep slachtoffers. Ik stelde mezelf vanochtend de vraag: Wat vind jij dat we zouden moeten doen?

Tja, ik geef toe dat het makkelijker is om te vertellen wat we niet zouden moeten doen, dan wat wel. Laat ik beginnen met terug te gaan naar de gemeenschap. We leven in een wereld waarin praktisch iedere staat grote staatsschulden heeft. Schulden bij banken, of andere particuliere partijen die succesvol zijn (of zijn geweest) in het verzamelen van geld. De gemeenschap leent dus geld van de succesvolste partijen van deze planeet, praktisch allemaal multinationale spelers, waarvoor landsgrenzen niet gelden (en vaak ook letterlijk zijn ze bezig met de grenzen van de planeet te overschrijden). In dit kader is de ruimtevaart activiteit van mensen als Bezos en Musk veelzeggend. Met onze leningen om gemeenschappen geld voor begrotingen en subsidies te verstrekken voor goede doelen, of kunst en cultuur, of werkgelegenheid of een basisinkomen, voeden we de machtigen in de wereld, de top van het pyramidespel. Bijna zonder uitzondering bestaat de top uit Tech, de wereld wordt bezeten door BigTech. Laat nu juist technologie (in praktijk vaak technocratie) verantwoordelijk zijn voor een groeiende energiebehoefte per wereldburger, klimaatverandering, afname van biodiversiteit en een groeiend gevoel van eenzaamheid en vervreemding in diverse staten, waar populisten met al hun antwoorden handig op inspelen. Dus staten hebben schulden, net als gemeenten, en individuen, maar de schulden van onze schuldenaars blijven continu buiten de de discussie. Juist, sociale mediaverslaving, luchtvervuiling, fijnstofvervuiling, aan wie worden de gevolgen hiervan doorberekend? Concreter, wanneer gaat Elon Musk betalen aan de toekomstperspectief verschuivingen ten gevolge van Open AI? Of aan de oorlogen en strijd in Afrikaanse mijnen om edelmetalen voor zijn Tesla accus te bemachtigen?

Mijn vraag aan een politieke partij zou verder rijken dan morgen. Hoe zorgen jullie ervoor dat we ons leven als rupsjes nooitgenoeg in een schijnwereld van oneindige voorspoed gelijdelijk gaan transformeren naar gemeenschappen die met veel minder genoegen nemen in hechte verbondenheid? De vraag is niet hoe we minder afhankelijk worden van Amerikaanse en Chinese Big Tech, maar hoe we minder afhankelijk worden van technologie in het algemeen. Begrijpen politici wat Technology Push en de Complexity Paradox betekenen? Hoe pakken ze dit aan? Wat we allemaal nodig denken te hebben (auto's, generatieve AI etc.) is iets heel anders dan wat we werkelijk nodig hebben. Hoe komen we terug op het spoor? Ja, technologie kan hiet een rol in spelen, maar alleen als diegenen die zich daar mee verrijken, ook werkelijk hun verantwoordelijkheid er voor nemen, over de hele rijkwijdte. Want, zo ben ik overtuigd, wil ik eindigen met een wijsheid van Mahatma Gandhi: “The world has enough for everyone's need, but not enough for everyone's greed.”