Waarom zag ik het niet eerder?

We zijn omringd door zoveel schoonheid. Ook dit voorjaar zien we weer de prachtige veelkeurigheid van moeder natuur, waar opnieuw uit verval de prachtigste bloemen, bladeren en organismen transformeren. Zorg voor kinderen, zorg voor elkaar, liefde en een geweldige vrijheid, in geïntegreerde verbondenheid zie je overal om je heen. Tijdens mijn burnout een jaar geleden, werd me voor het eerst sinds jaren duidelijk dat we eigenlijk in het paradijs leven. Natuurlijk is er ziekte en, naast geboortes, overlijden, maar iets kan alleen sterven als het geleefd heeft. Wat me ook opviel, is dat als je de schoonheid weer gaat zien, het lijkt alsof iedereen veel vriendelijker naar je is, alsof we inderdaad met elkaar verbonden zijn, alsof je weer verliefd kan worden op het leven zelf. De laatste song van het album I've chosen love, dat ik een jaar geleden schreef en een maand geleden uitbracht, heet niet voor niets “Paradise Found”, met in de titel een knipoog naar het beroemde gedicht van John Milton (Paradise Lost). Als we het nieuws bekijken, waarin (dreiging van) oorlog, verlies van democratie en technologische/wapen wedlopen ons van alle kanten lijken te worden opgedrongen, sluiten we ons vaak gemakkelijk af van alle natuurlijke schoonheid, liefde en verbondenheid die ons blijven omringen.

Door op de afbeelding te klikken, kan je de song (clip) bekijken en beluisteren.

Toen ik de song Paradise Found schreef, werd ook mij duidelijk wat u waarschijnlijk al lang weet: wij, mensen, bouwen in het midden van ons paradijs, onze eigen hel. Technologieontwikkeling, bijvoorbeeld, heeft ons duizenden jaren in staat gesteld om ondanks het ontbreken van een vacht (kwetsbaar, gevoelig voor kou) behaaglijk op vele plaatsen te kunnen leven (vuur, kleding, hutten/huizen bouwen). Ook onze relatief geringe spierkracht konden we door ons begrip en toepassing van hefbomen ruimschoots compenseren. Naast vuur en de hefboom, was taal onze derde grote technologie, waarmee we konden redeneren, oorzaak en gevolg ketens konden zien en onze omgeving enigszins manipuleren, waardoor we vreedzaam in het paradijs konden leven, relatief veilig. Onze gebreken in aanpassing aan diverse omgevingen, konden we opheffen door de omgevingen aan ons aan te passen. Tot zover het paradijs.

De afgelopen eeuwen zijn we steeds meer doorgeslagen in het aanpassen van de omgeving aan onze wil. Najagen van ambitie, geldingsdrang, zelfs plezier en geluk, en dat alles op globale schaal (dus zonder "aanziens des omgevings"), is, zo werd me duidelijk, de basismotivatie van de transformatie van ons paradijs tot een hel. Technologie gaan zien als een doel op zich in plaats van een middel tot lokale adaptatie, is het bouwplan van die hel in het midden van het paradijs.

Het bijzondere was, toen ik vorig jaar met de song aankwam bij mijn vrienden, bandleden en familie, met de toelichting dat het ging over het besef dat we in het paradijs leven, maar we helaas de hel met al onze 24/7 efficiëntie en smart en bigtech bouwen, de reacties waren in de trant van: “Zie je dat nu pas?”. “What took you so long?” Alsof men mij wilde ontzien, want juist ik zag altijd wel een technische oplossing voor een probleempje, of bedacht een algoritme om een procesje makkelijker te maken. Dat ik schreef over de noodzaak om onze planetaire voetafdruk te reduceren door Detech (minder technologie), gaf niet direct blijk van dat ik ook oog had voor de schoonheid van het leven.

Lang heb ik hier over nagedacht. Op een ochtend, ongeveer een jaar geleden, hoorde ik voor het eerst weer bewust de vogels fluiten, en de bladeren ritselen, met een ongelooflijke veelzijdigheid aan klankbeelden, afhankelijk van de bladergrootte, de dichtheid van het bladerdek en de richting van de wind. We zijn omringd door schoonheid, terwijl ik alleen maar keek naar hoe informatie technologie manipulatietechnologie is geworden en zo de democratie hebben uitgehold. Ach, zei mijn vrouw, met een knipoog naar Loesje, wat als er oorlog is, maar niemand gaat er naar toe. Wat als we in het paradijs zijn, en iedereen keert zich af van de hel?