Ok, kennelijk durven we het niet te zeggen. Met generatieve AI wordt onze culturele erfenis verkwanseld. Cultuur, wat van iedereen in het algemeen is en van niemand in het speciaal, wordt blind en zielloos gevangen in patronen om van daaruit in veelvoud uitgebraakt te worden. Het vermengt zich razendsnel (als een kwaadaardige tumor) met onze culturen. Culturen veranderen daardoor niet alleen, maar worden ook vernietigt. Natuurlijk kan je zeggen dat de mensheid op een dood spoor is gekomen, en dat het niet erg is als het systeem inclusief cultuur instort. Maar we veroordelen een terreurdaad, of bom in het hart van de mondiale samenleving, terwijl we hier toekijken en, na aanvankelijke twijfel, vaak ook nog enthousiast mee gaan doen. Het mag gezegd worden, dat is …. merkwaardig.
Waarom? Wie zijn schuldig aan deze cultuur ontvreemding? Politici die allemaal machteloos toekijken? Welnee, want inderdaad machteloos. Big-tech bazen, die zoals kinderlokkers telkens nieuw snoepgoed “gratis” aan de gemeenschap ter beschikking stellen, om zodra er toegehapt wordt voorzichtig maar steeds dwingender duidelijk maken welke opofferingen ze van het publiek als tegendienst opeisen? Ook niet echt, want op het moment dat de downsides van de grote technologische blessings zichtbaar worden, zijn de diensten al onderdeel van de cultuur geworden. Wetenschappers die niet op tijd hebben gewaarschuwd? Kort voordat generatieve AI op de markt kwam, schreef ik een uitgebreide waarschuwing en ik was zeker niet de enige. En ik ben gewaarschuwd, door collega's en zeker niet in laatste instantie mijn lief: Of je het wilt of niet, met jouw focus op de maatschappelijke gevaren van technologie, wordt je vroeg of laat zeker een Zie-je-wel, of een Ik-zei-het-toch. Zijn wetenschappers die hebben meegewerkt aan de ontwikkeling van AI? Misschien, en dan ben ook ik schuldig, en mijn excuus is precies omgekeerd aan mijn vorige zin, ik had in de jaren 90 geen idee wat generatieve muziekproductie zou opleveren (ik studeerde af op één van de eerste muziek genererende AI systemen, de melody generator). Is het publiek dan schuldig? Eerlijk, ja! Het publiek staat toe dat door Al de cultuur (muziek, boeken, beelden etc.) van generaties voor ons, te grabbel wordt gegooid. Een concreet en recent voorbeeld op het gebied van AI gegenereerde muziek.
Deze week kwam er een zo gezegde psycho rockband the Velvet Sundown volledig uit het niets op de markt met 2 albums. Van niet bestaand (dus geen historie) is de “band” in één dag op vierhonderd duizend maandelijkse volgers op Spotify gekomen. De “single” heet “Dust on the wind” en alle titels, zogenaamd komend van 2 albums, Floating on Echos en Dust and Silence), zijn titels van bekende songs met 1 woord veranderd. Muziek vlogger en voormalig muziekprofessor Rick Beato analyseert de muziek, en concludeert overtuigend dat het om een AI gegenereerd product gaat. Hij concludeert dat er gestolen is van vele muzikanten, bands, en producers, en dat dit product de hardwerkende artiesten nu en uit het verleden naar de achtergrond drukt. Opnieuw, wie neemt nu eigenlijk wie in de maling? De gegenereerde inkomsten via streamingdiensten voor dit druk-op-de-knop-product drukt producten van mensen die met hart en ziel hun muziek proberen voor het voetlicht te brengen naar de achtergrond. Het marginaliseert echte artiesten en feitelijk de hele muziekcultuur. De titels van de “albums” accentueren de houding van schijt aan iedereen, aan alle echt werkende artiesten en producenten.
Natuurlijk is het met een druk op de knop een werkstuk of blog laten produceren en vervolgens presenteren als eigen werk, feitelijk niet veel anders. Schijt aan de docenten, die al die bagger moeten nakijken, die je nog serieus moeten nemen ook. AI is niet perse fout. AI als tool, bijvoorbeeld om zaken te analyseren, is heel iets anders dan AI als bron of generator voor nieuwe producten in bestaande stijlen. Dit is wat ik veelvuldig schreef en tijdens lezingen presenteerde. Maar ik wil geen zie-je-wel worden. Hoewel ik nog nooit copilot of chatGPT iets heb laten genereren, geen plaatjes laat genereren, en principieel niet luister naar AI gegenereerde muziek, ga ik niet vrijuit. Want laat ik eerlijk zijn, ik heb mijn hele carrière te danken aan precies dat: het afstuderen op een generatieve AI. Het is niet anders en dat spijt me!
