Brief aan nummer 8

Eind van dit jaar word je geboren, ik noem je nummer 8. Bij deze heet ik jou alvast van harte welkom, de 8 miljardste wereldburger. Samen met acht miljard harten en hoofden en bijna 2 keer zoveel handen is er ruim voldoende arbeidskracht om het werk te verzetten om met elkaar een zo fijn en gelukkig mogelijk leven te leiden in verbondenheid. Zien en gezien worden, in eigen kring, een ieder met eigen mogelijkheden en beperkingen, die we - omdat we allen zo verschillend zijn - zo gemakkelijk met elkaar kunnen delen en van elkaar kunnen dragen. Wees welkom. We zijn nog nooit met zoveel mensen gelijktijdig op de planeet geweest. Van de 110 miljard mensen die sinds het ontstaan van de mensheid leven, zijn er 8/110 = 7.3 % tegelijk aanwezig (dat leer je nog wel uit te rekenen op school). Als mens hoor je van nature tot een kwalitatieve soort. Dat wil zeggen, wij planten ons niet erg snel voort, doen er lang over om geslachtsrijp te worden, en hebben meestal na een lange draagtijd hooguit 1 nakomeling per keer. Ter vergelijking, 7,3 % van alle muizen die ooit geleefd hebben, zou resulteren in een metersdikke schil rondom de aarde. Nu alvast wens ik je een lang en gelukkig leven toe!

Nummer 8, ik weet nog niet waar je wordt geboren en met welk geslacht, talenten, kansen, beperkingen … Weet alvast dat er geen never-ever land bestaat waarin de bomen tot in de hemel groeien. Velen, vooral in de rijkere landen, handelen echter alsof de bronnen onuitputtelijk zijn, bijvoorbeeld door camera’s op elke straathoek te plaatsen, of ons verslaafd te maken aan sociale media platforms, of door blind te geloven in artificiële intelligentie als oplossing voor de problemen waar de mensheid voor staat. Mensgemaakte materialen (anthropogenic mass: plastics, beton, etc.) wegen nu meer dan al het leven op aarde (Elhacham et al., 2020). Voor bijvoorbeeld megasteden, wegenbouw en industrie eigent de mensheid bouwstenen toe die onttrokken zijn aan de natuur, met als gevolg verlies aan biodiversiteit (massaextinctie). Sinds 1970 nemen we wereldwijd al meer van onze planeet dan ze kan regenereren, met als gevolg een ontluisterende ontwrichting van het leven op aarde, onder meer zichtbaar in klimaatverandering, hongersnoden, vluchtelingen en strijd.

Nummer 8, het is mogelijk dat je ergens aan boord geboren wordt, als kind van een bootvluchteling, of in het luxe-jacht bed van een BigTech CEO. De toekomst is onvoorspelbaar, al doen futurologen ons anders geloven. Als vluchtelingbaby zal je niet overal welkom zijn, of er moet al oorlog zijn uitgebroken in het land van je ouders. Als er strijd uitbreekt door klimaatverandering of uitbuiting vanuit de “rijke” wereld, wordt die strijd lokaal vaak ideologisch (of religieus) gesanctioneerd. Dan zijn je ouders geen economische vluchtelingen meer en vast wél ergens welkom. Nou ja, in de rijke wereld staart iedereen zich blind op foute religie (terrorisme) en het goede (technologie). In de “rijke” wereld is alles digitaal (zeg maar 0 of 1, slecht of goed, terrorist of slachtoffer). Daar grijpen mensen elk probleem, hoe onbenullig ook, aan om meer technologische innovatie te kunnen verkopen. Ze zien nog niet dat dát nu juist een medeoorzaak is van de problemen waarvoor de mensheid is komen te staan.

Nummer 8, je moet maar snel groot worden, dan kan je de mensen vertellen dat ze moeten gaan vertrouwen op hun eigen handen, hoofden en harten, en dat roepen om technologische innovatie meestal niet meer verhult dan korte termijn winstbejag, onder het motto van … "noodzakelijke" vooruitgang (digitale transformatie).

Nummer 8 miljard, ik kan helaas niet meer uitleggen waarom je moet gaan geloven in technologie. Zo gaat het met geloof, ik ben het een beetje kwijtgeraakt. Maar als je iets met tech doet, kan dat je aanzien, geld en zeggenschap opleveren. Daarom werk ik als lector Brain en Technologie. Het is logisch dat er robots nodig zijn om het werk te doen, toch? We zijn slechts met 8 miljard mensen... Technologie leeft een eigen leven – technocratie – het leven is verplaatst van de mensen naar de industrie. Misschien ben jij het licht die ons kan doen omkeren. Technologie weg? Dan word ik lector Brein en … Ja, en wat eigenlijk?

Elhacham, E., Ben-Uri, L., Grozovski, J. et al. Global human-made mass exceeds all living biomass. Nature 588, 442–444 (2020). https://doi.org/10.1038/s41586-020-3010-5