Vorige week schreef ik dat de Maggi mentaliteit - naar
de Nederlandse Maggi reclameslogan "Ik kan fantastisch koken (of vult u
hier een werkwoord naar keuze in) met een beetje van mezelf en een “beetje” (de
rest) van Maggi" (lees: een app) - ons definitief in haar grip heeft.
Maggi is dan vervangen voor Smart Technology, of AI, en dat zit tegenwoordig
overal in. Ook in het onderwijs. Echter, technology "kijkt" naar elke
afzonderlijke boom (specialisatie). Kunnen we onze kinderen desondanks dan nog
wel leren wat een bos is (generalisme).
Laten we beginnen in het verkeer. Meer en meer auto's
zijn uitgevoerd met sensoren en hulpsystemen. In Nederland werd vorig jaar in
de Branchemonitor Schadesector 2018-2030 onderzoek bekend gemaakt, waaruit
bleek dat er indien alle hulpsystemen ingeschakeld zijn 9% meer kans op
schade is dan zonder hulpsystemen (23% met, 14% zonder hulpsystemen). De
hulpsystemen hebben, aan de andere kant, grote voordelen, ze reageren direct en
absoluut. Hierdoor wordt optrekken bij een stoplicht als het autonoom geschiedt
een ketting, in plaats van een harmonium, met als gevolg dat de capaciteit van
de weg flink toeneemt. Dat is goed tegen files en dus ook bij een
gelijkblijvend aantal weggebruikers minder belastend voor het milieu. Echter,
het rijden vergt (en dat is nu al merkbaar als je wilt invoegen op een drukke
weg, of een foutje maakt en van baan wilt wisselen), veel reactievermogen.
Weggebruikers lijken veel minder overzicht te hebben.
Eerlijk gezegd geloof ik dat de toegenomen kans op
schade bij de inzet van autonome technieken van voorbijgaande aard is en dat
uiteindelijk autonome techniek tot een toegenomen veiligheid en minder ernstige
schade zal leiden. Maar dat mensen hun overzicht niet meer nodig hebben om goed
te functioneren, is precies waar het onderwijs naar mijn mening echt wakker zou
moeten worden. Met apps en Smart Technology maken we iedereen in de wereld die
daar maar enigszins toegang toe heeft, min of meer aan elkaar gelijk. Dat is
emancipatie! En is dat niet waar we het in vele ideologieën en religies al
eeuwen over hebben, het streven naar een wereld die kansen biedt aan iedereen?
Een wereld waarin alles machinaal aan elkaar verbonden
is, is ook een kunstmatige wereld, een wereld waarin intuïtie, emotie en vele andere
kostbare menselijke verworvenheden hun vanzelfsprekendheid nog meer moeten
bevechten tegenover een door HighTech multinationals geregeerd wereldrijk. Een
wereld die in haar samenhang gedefinieerd is als een afzetmarkt voor
technieken, waarin wij allen gedefinieerd zijn als consumenten. Op school leren
we kinderen te participeren, bij te dragen en te produceren. Laat dat
produceren alsjeblieft meer zijn dan een klakkeloos implementeren van wat
hightech giganten ons als 'bare necessities' voor zetten. Met het
vervagen van werk- en vrije tijd is wellicht ook de grens tussen consumeren en
produceren vervaagt, maar u kunt raden wie daar baat bij heeft.
"Get ready for a Smart World" (het credo van
"mijn" mooie bedrijf) moet altijd meer betekenen dan mensen
kritiekloos de technieken van multinationals toe te spelen en leren gebruiken,
al is dat laatste niet nodig, want techniek die niet makkelijk te gebruiken is
verdwijnt onherroepelijk van het toneel omdat ze tegen de belangen van de high
tech is. Overigens is makkelijk gebruiken niet hetzelfde als makkelijk
begrijpen. Vandaar dat wij als kennisinstelling dat credo niet voor niets
hebben gekozen. Het Onderwijs heeft wel degelijk een taak in het leren Smart
Technology te leren begrijpen. Dat betekent ook de maatschappelijke en
psychologische kant ervan. Kortom, op school moeten kinderen leren ook
generalist te worden en het bos te overzien, het geheel en niet slechts de
boom. Specialisten dreigen bij iedere volgende ontwikkeling/beweging buiten
spel te komen, en de ontwikkelingen gaan door de grote mondiale schaal zeer
snel. Generalisten zullen harder nodig zijn dan ooit te voren, zeker als we
niet voortdurend van het kastje naar de muur gestuurd willen worden, maar ook
een loketfunctie willen behouden. Vandaar deze blog. Fijne vakantie!
Ps eind augustus pak ik de draad weer op!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten