Monteur

Zo aan het begin van het nieuwe jaar, is de eerste persoon die ik real life ontmoet de monteur die onze afzuigkap komt repareren. Gelukkig binnen garantietijd. We maken een praatje en komen heel snel op het coronabeleid. In de vakantie bedacht ik dat ten minste 4 grote thema’s er in onze wereld echt toe doen: 1. Noodzakelijke transities om ons voortbestaan op de planeet veilig te stellen, 2. Er is een afnemend vertrouwen in de politieke wil/vermogen om te doen wat nodig is, 3. Door continue technologische ontwikkelingen en het politieke en onderwijsklimaat, wordt de werkende klasse (LBO/MBO niveau) structureel ondergewaardeerd en 4. Er ontstaat een steeds meer radicaliserende “onderklasse”, inclusief complotdenkers.

Al direct vertelt de monteur dat hij het beleid niet meer kan volgen. Kortgeleden begroef hij twee van zijn beste vrienden, beide caféhouders (zelfmoord, ze waren het vertrouwen in de toekomst verloren; punt 2). Ondertussen stelt hij zonder onderzoek te doen vast dat er een nieuwe motor in de kap moet. Als ik vraag of het probleem niet in het controlepaneel zit, bestelt hij dat er ook maar meteen bij. Bijna overschrijden de kosten (250 euro) de aanschafprijs (punt 1).

Over een maand is het materiaal er, het is zo druk, dat de monteur eind februari terug kan komen. Hoewel ik hier wat geïrriteerd over ben – we wachten al vanaf eind november – besluit ik dat de hardwerkende monteur mijn waardering verdiend, niet mijn irritatie over het systeem (punt 3). We praten verder. Hij zegt te geloven dat de politici met hun beleid hele andere – geheime – agenda’s hebben. Volgens hem sterven er ondertussen meer mensen aan de gevolgen van het beleid, zoals zijn vrienden), of aan de gevolgen van uitgestelde zorg, dan aan Corona (punt 4, radicale gedachten).

Gelukkig is de techneut voor rede vatbaar: als je nee moet verkopen aan mensen die met ademnood bij de IC verschijnen, krijg je als beleidsmaker al snel de hele wereld over je heen, dus natuurlijk moeten bestuurders voorzichtig zijn. Te voorzichtig, vast en zeker, maar het echte probleem is dat er niet één waarheid is, en ook niet één wetenschap. Stel dat op een gegeven moment meer mensen (over)lijden aan uitgestelde zorg, dan aan Corona. Als je op grond daarvan radicaal het beleid omkeert – prioriteit verlenen aan mensen die om andere redenen dan Corona de ic’s nodig hebben – dan weet je zeker dat de situatie zolang Corona nog heerst, volledig uit de hand zal lopen. Geen politicus, viroloog, of wie dan ook verdient de schuld te krijgen van deze nare pandemie. Er is niet eens één probleem, laat staan één oplossing. Misschien is de grootste "fout" dat "wij" (politiek, wetenschap, media) te veel impliciet communiceren dat die er wel is!

De monteur oppert dat er veel meer IC-bedden moeten komen. "Maar dat is duur en, als de pandemie voorbij is, waarschijnlijk helemaal niet nodig ", werp ik tegen. “Minder systeemconnectiviteit?” "Met 8 miljard mensen kunnen we onmogelijk teruggaan naar een leven als jager-verzamelaars." Hij kijkt sip, ik wil ik hem niet, net als zijn vrienden, richting een depressie praten!

Ik stap in mijn rol als docent. “Veel instanties in onze wereld lijken de waarheid te monopoliseren, terwijl er noch 1 waarheid, noch 1 wetenschap is. Elk denkbaar perspectief levert een (iets) andere waarheid op, zoals die van de verspreiding van een virus, of van het behouden van levensgeluk (psychologie), enz. Maar multinationals (Big-tech bedrijven), politiek en wetenschap eigenen ‘vooruitgang’ ten onrechte toe, als de toekomst die zij voor ogen hebben, wat leidde tot achteruitgang in (bio -, neuro- en culturele) diversiteit, klimaatverandering, pandemieën, enz.” (punt 1)

Hier komt de monteur met een verassend inzicht: “Misschien moeten we de toekomst redden van dit soort opgedrongen vooruitgangsdenken”. Hij klaart op, pakt zijn tas en loopt naar de deur. Ondertussen vraag ik me af of hij niet een punt heeft, de ideologie van technologische “vooruitgang” – controle en overheersing, oneindige groei uit eindige middelen – is in zijn ogen wellicht een geheim complot, dat hem en zijn vrienden ontkent in praktisch alle aspecten die ertoe doen! Heeft hij een punt? Nu gaat het om mij. Ben ik ook voor rede vatbaar? Zijn “wij” (wetenschappers, politici, etc.) niet de echte complotdenkers met ons geloof in slechts één waarheid/wetenschap/vooruitgang/toekomst?