Zandbergen en op juiste plaats op de juiste tijd zijn!

Stel je voor, vraag ik de studenten in het kader van mijn introductie in de data-analyse, dat op iedere plek de beste mens zou zitten, wat was er dan anders? Alles, zeggen de studenten, allemaal andere namen, als je de radio aan zou zetten, klonk er muziek van namen waar nu nog nooit iemand van had gehoord. Waarschijnlijk zouden zelfs de grootmeesters uit het verleden, Dostojevski, Bach, om er maar een paar te noemen, nergens te lezen of horen zijn. En we zaten zeker niet naar jou als docent te luisteren.... overigens zou de wereld er zo anders uit zien, dat het maar de vraag is of er radiozenders, boekdrukkunst etc. zou zijn.

Ze hebben, moet ik toegeven, gelijk. Iedere werkelijkheid valt te zien als een verzameling geactualiseerde bijdragen. Iedere geactualiseerde (gehonoreerde/succesvolle) bijdrage is gebaseerd op "being at the right place at the time". Potentieel betere (en ook slechtere) bijdragen die niet toevallig in het dynamische systeem op het juiste moment (bv vacature staat open) op de juiste plek zijn - logischerwijs dus een meerderheid - zullen niet gehoord, gezien, gehonoreerd worden. In mijn "college" komt nu de calculus aan bod, de wiskunde van verandering: stel je een zandloper voor met een oneindig stroom zandkorrels. Er ontstaat een berg. Na verloop van tijd is de berg zo hoog en stijl, dat hij in elkaar zakt, en breder is geworden en vervolgens opnieuw de lucht in gaat. Dit patroon herhaalt en herhaalt, hoewel de "shifts" - het ineenstorten/verbreden en doorgroeien - steeds meer instromende korrels en dus tijd vraagt. De zandkorrels die instromen, en dus de berg vormen, zijn allen aan elkaar gelijk, maar de zandkorrels die de genoemde shift "veroorzaken" worden gezien als de Michael Jacksons, Hitlers en Dostojevski's van de wereld: at the right place at the right time. Natuurlijk kunnen mensen, anders dan de zandkorrels, heel veel goed of slecht bijdragen in de mensenwereld. Voor een data-analist is begrip van toeval, waarschijnlijkheid en differentiaal rekenen (calculus, mijn zandbergvoorbeeld) van essentieel belang.

Toch hebben de studenten ook, gelukkig, een heel klein beetje ongelijk. Ieder mens is uniek. En er is dan ook voor ieder mens iets, waar hij of zij het beste van is van iedereen in de wereld! Het is mooi als het iets is dat erkend wordt als prestatieveld, of taakruimte, bijvoorbeeld 100 meter hardlopen, prachtig kunnen zingen, of realistisch kunnen schilderen. Voor erkende prestatievelden - vakken - liggen de meetlatten (examens, diagnostische testen, etc.) al klaar. Maar voor veel prestaties in gebieden die er nog niet zijn, of nog niet erkend worden, geldt dit niet. Hier kan een data-analist met machineleren en datamining ook niets bijdragen, en dat is ook essentieel om te weten. Een enkele keer kan iemand een vakgebied verrijken met nieuwe gebieden/bijdragen die perfect aansluiten op zijn/haar bijzondere talenten. Denk aan Alan Turing, wellicht niet de beste rekenaar, maar hij bracht een volstrekt nieuwe vorm van wiskunde (informatica/algoritmiek) tot wasdom. Maar voor iedereen geldt: je bent de beste van de hele wereld in op jezelf lijken! En, allemaal zijn we op diverse momenten op het juiste moment op de juiste tijd geweest. Het bewijs: kijk naar je eigen, volstrekt unieke leven!