Stemvork!

Soms droom ik dat ik er na het wegrijden achter kom dat de wegennet beheerder s'nachts alle borden en tekens heeft veranderd. Het voorrangsbord betekent dan bijvoorbeeld stoppen. Haaientanden staan overal waar je juist mag doorrijden. Auto-onderdelen en ziekenhuisbedden zouden, zo vrees ik, snel "uitverkocht" zijn.

Sinds ik een smartphone heb, heb ik een stemtoon in een app - Guitartuner -  die een prachtige A van 440Hz laat horen. Hiermee stem ik altijd en overal mijn gitaar (of bas). Kortom, het is een handig stukje gereedschap. Er zijn ook stemapparaten op de markt die je op de kop van de gitaar zet. Ze geven aan of een snaar de juiste toon produceert. Je eigen gehoor wordt hierbij buiten spel gezet, en het is zeker niet precies genoeg, omdat stemming afhankelijk is van veel meer factoren dan alleen de losse snaren, maar dat terzijde. Nu ben ik altijd al erg voorzichtig met het doen van updates van mijn apps (meestal sla ik ze consequent over), maar nu sta ik in de studio voor de opname van een nieuwe CD met mijn lief en een paar vrienden, als ik er achter kom dat mijn digitale stemvork is ge-update tot een perfect werkende chromatisch stemapparaat, maar zonder stemvork. De oren van de muzikant zijn dus nu volledig buiten spel gezet.

Zo heb je iets, zo ben je het kwijt. Digitale techniek is prachtig, maar helaas enorm onbetrouwbaar. Stel je voor, je komt na een nacht heerlijk geslapen te hebben bij je auto, en het rempedaal zit rechts en het gaspedaal links. Een update, met vriendelijke groeten van Volkswagen. Of dat de fabrikant van je piano - bijvoorbeeld Steinway of Grotrian Steinweg -vannacht heeft besloten een update te doen, waarmee de toetsen nu precies anders om zitten: rechts de bassen en links de hoge tonen. Natuurlijk gebeurt dat niet, hoor ik u zeggen. Waarom gebeurt dit dan vrijwel continu bij updates van apps?

Handige stukjes gereedschap worden door mensen geassimileerd in hun handeling-repertoire. Tijdens het ermee leren werken past een mens zich aan aan de mogelijkheden en grenzen van zo'n gereedschap en uiteindelijk ontstaat meesterschap. Als het gereedschap voortdurend verandert, verdwijnt het meesterschap naar de achtergrond. De techniek zelf staat centraal. Natuurlijk kan het didactisch heel goed zijn om eens een gereedschap andersom te gebruiken, om eens met de niet dominante hand te tennissen, of de hockeystick andersom te hanteren. Vanuit de disruptie die dit hiermee oproept, kan soms een "doorbraak" geforceerd worden in het "normale" gebruik. Maar duurzame ontwikkeling is feitelijk onmogelijk als de houdbaarheid van een tool of van een voor jou relevant aspect daarvan bij iedere update van de app een vraagteken is geworden.

Mijn gemopper over het ontbreken van een goede stemtoon doet de sfeer bij de opnames geen goed. Zo goed en kwaad als het gaat, stem ik op de opnames van vorige week zaterdag en besluit in de pauze naar de muziekwinkel te gaan. Ik wil een gewone, ouderwetse stemvork. U raadt het al: uitverkocht!