De kracht van beperking!

Afgelopen weekend kreeg ik van YouTube als suggestie een "documentaire" aangereikt, waarin David Bowie's leven wordt gerelateerd aan het "overkomen" van de familiaire schizofrenie van zijn moeders kant. Los van de "kwaliteit" van het filmpje, sluit dit aan op wat in mijn vorige blog ter sprake kwam: soms worden mensen sterker door de "strijd" (Bowie werd een rocklegende), en soms werkt een strijd of beperking desastreus (Bowie's broer pleegde zelfmoord in een psychiatrische inrichting). Dit betreft niet alleen mensen, maar zeker ook menselijke producten. Sommige producten, zoals de eerste pc's kwamen heel prematuur op de markt om via vele aanpassingen steeds beter te worden, terwijl andere producten al bijna perfect op de markt komen. Dat laatste heb ik tot mijn verrassing kunnen ervaren met mijn eerste IPad in 2010.

Het fascineert me al vele jaren dat veel grote kunstenaars en wetenschappers aan den lijve beperking hebben ervaren en daar uiteindelijk zo enorm sterk door zijn geworden. Een extreem voorbeeld is Stephen Hawking, die nadat de diagnose ALS in begin 1963 werd gesteld, nog moest beginnen aan zijn werkelijk grootse wetenschappelijke loopbaan. Andere mensen, waaronder Steve Jobs en Richard Branson, bereikten de top nadat op school bleek dat ze dyslectisch waren. Ook hier geldt dat restrictie soms tot krachten leidt, maar helaas ook vaak tot het omgekeerde (uitsluiting/handicap). Een tamelijk extreem voorbeeld vormt Daniel Kish, die beide ogen verloor aan kanker toen hij pas 13 maanden oud was en via echolocatie leerde als het ware via zijn oren te zien: zijn visuele cortex verwerkt het geluid met betrekking tot ruimtelijke locaties. Dat gaat zo goed, dat Daniel zelfs kan mountainbiken door de wildernis, iets dat hij ook andere blinde mensen leert door echolocatie aan te leren. Ook veel biografieën van grote artiesten en schrijvers tonen in de beginjaren zware tegenslagen, soms zelfs met psychiatrische opnames, zoals bijvoorbeeld bij Herman Hesse. Isaac Newton (1642-1726) was zo beperkt in het georganiseerd krijgen van de alledaagse zaken, dat hij zijn grootse ideeën pas goed uitgewerkt en op papier (de revolutionaire Principa uit 1687) kreeg toen een andere eminente wiskundige (Edmond Halley, 1656-1742) hem ging helpen zijn dagelijks leven te ordenen ... Soms leidt isolatie en beperkte focus tot motivatie en inventiviteit, terwijl comfort en continue beschikbaarheid soms leidt tot passiviteit en stilstand.

Het voorbeeld van de tsunami uit mijn blog van vorige week - sommige vernietigingen leiden tot verlatenheid, terwijl andere vernietigingen tot snelle wederopbouw leiden - is een mooi voorbeeld van sterker uit de strijd komen. In de bekende Disney film Mulan zegt de keizer aan het eind, als notabene een jong meisje de Hunnen heeft verslagen en China heeft gered: the flower that blooms in adversity is the most rare and beautiful of all". Maar als je goed kijkt is er altijd tegenwind nodig om sterk te worden. Niet voor niets staan voor de zoveelste keer op rij ook dit jaar weer Finland, Noorwegen en Denemarken in de top 3 van de World Happiness Report 2017. Samen de kou trotseren en de onherbergzame winter doorkomen brengt saamhorigheid, organisatievermogen en inventiviteit. Maar met al mijn gesnotter tijdens mijn voorjaarsgriepje aan bed gekluisterd, verkies natuurlijk ook ik een goede gezondheid zonder tegenslag!