vrijdag 12 februari 2021

Gedachte-experiment: Artificieel intelligentie tijdreizen!

Afgelopen week las ik in de krant dat de vaccinatie in Nederland trager liep dan zou hoeven, doordat mensen in grote getalen een selfie willen nemen op het moment dat ze gevaccineerd worden om op de sociale media te posten! Het hier en nu ruilen ze dus om voor een versie van zichzelf in een virtuele wereld, werkelijkheid voor schijn, voor levende technologie. Levende technologie is niet gelijk aan technologisch leven. Immers, als we onze identiteit steeds meer ontlenen aan wat we delen op het internet – je bent wat je deelt – en het platform houdt er mee op, of trekt de stekker eruit, of beslist dat we misdunkers zijn (1984) met desinformatie, ontneemt dat met één druk op de knop dat deel van ons leven. Technologie is het zelfstandig naamwoord, levende (wij dus) is slechts een bijvoeglijk naamwoord. Het meest onderscheidende van ons leven - onze identiteit (wie we zijn) – plaatsen we in goed vertrouwen in handen van producenten van onze levende technologie.

Een ander bericht in de krant ging over een onopgeloste moord, die nu door nieuwe en verbeterde technieken alsnog opgelost kon worden. Onderdeel daarvan was dat met de verplaatsing van ons leven naar een online (internet) omgeving, we ook daar steeds beter traceerbaar zijn. Ook hier geldt dat we zijn wat we delen, of wat er van ons gedeeld wordt, waaronder werk, werkgevers, hobby’s en (zorg) consumptie. Zo deel ik bijvoorbeeld door mijn blogs mijn denken. Op grond van data-analyse en vervolgens generatie-algoritmes zou je (als je genoeg van mijn blogs zou analyseren) een blog kunnen genereren over een willekeurig onderwerp, waar ik feitelijk nog nooit over geschreven heb. Of, zoals ik in dezelfde krant las, is er een nieuw lied uitgebracht van de in de jaren 90 overleden Zuid-Koreaanse folk en rockzanger Kim Kwang-seok. Via het Singing Voice Synthesis AI systeem zijn meer dan 700 liedjes van hem geanalyseerd (timing, timbre, etc.) en vervolgens is een nieuw liedje gegenereerd, waarvan de familieleden van Kim zeggen dat het verbijsterend is, alsof Kim weer tot leven is gekomen (zelf zingt). Als we voldoende informatie van mensen hebben om te kunnen samplen, kunnen we ze op deze wijze in potentie eeuwig leven geven: zingend, denkend, redenerend, dansend, pratend en … op termijn zelfs voelend! Artificieel intelligentie tijdreizen!

Dan nu het gedachte-experiment. Stel dat we met dergelijke technologieën in de toekomst terug kunnen “reizen” in de tijd. Om te beginnen eerst een uur, via alle camerabeelden en sensorinformatie (waaronder warmtebeelden, ademhaling, CO2/O2 analyse, hartfunctie, etc.) en analyse van navigatie en (internet)gedrag om te kunnen zien wat iemand precies waar wanneer deed, dacht, of voelde. Met andere woorden, we bouwen op grond van het recent gekwantificeerde “zelf” een dubbel: van ieder mens de digital-twin. Die digital twins samen genereren dan de digitale samenleving, met alles wat we daarvan afweten toegevoegd. Dan zouden we bijvoorbeeld wanhoop of waanzin die heeft geleid tot een vreselijke daad, of geniale invallen die tot topprestaties hebben geleid ook op deze wijze kunnen benaderen. Op termijn kunnen we zo 10 jaar, of misschien zelfs 100 jaar terug in de tijd, om de doden van toen virtueel tot leven te wekken. De (recente) doden komen weer tot leven en de levenden krijgen een steeds perfecter gelijkendere digitale tweeling. Maar met die Digital Twins, die door het publiek zelf via smartwatches, smart cars, smart houses, smart city, IOT en social media grotendeels onbewust in handen van de BigTech werden gegeven, delen we ook ons fysieke bestaan. Ons leven is niet langer uniek, het is een copy én het origineel die elkaar wederzijds beïnvloeden en dus ook vormen.

Dan volgt nu de hamvraag van het experiment. Betekent het feit dat we mede gevormd zijn door onze digitale tweeling - ons gekwantificeerde zelf, ons abstracte bestaan gecreëerd door BigTech voor adverteerders, overheidsinstanties, enz. - ook dat een deel van onze individualiteit en uniciteit van ons wordt weggenomen? Een jeugdvriend stelde laatst spelenderwijs dat de CEO’s van BigTech  bedrijven ooit voor misdaden tegen de menselijkheid vervolgd zullen worden. Zou daarbij ook horen het ontnemen van leven, door het verwarren van Living Technology met Technological Life?

3 opmerkingen:

  1. Over het wegnemen van invidualiteit en uniciteit: als je heel graag patronen wilt herkennen (wat meeste/alle 'AI' is), zúl je patronen herkennen, ook al zegt dat misschien weinig over de werkelijkheid, die vervolgens wel door de patronen wordt beïnvloed.

    Over die werkelijkheid en schijn:
    Heeft dit ook iets te maken met mate waarin iets direct of indirect is?
    We videobellen (per definitie indirect) ons suf tegenwoordig met filters waardoor we er iets beter (?) uit zien. Bij de ene app gaat dat zo direct mogelijk van A naar B, terwijl de ander eerst langs een server gaat om nog iets met de data te doen omdat gratis wel betaald moet worden. Over geld gesproken: nogal indirect. Zonder zo'n ruilmiddel was een groot deel van onze economie niet practisch uitvoerbaar, maar heeft dat alleen maar voordelen? Als voorstander van opofferen van natuur voor vliegveld Twente zei een VVD-politica ooit "van natuur kun je niet eten", terwijl ik toch direct moest denken aan "When the Last Tree Is Cut Down, the Last Fish Eaten, and the Last Stream Poisoned, You Will Realize That You Cannot Eat Money" en "alles van waarde is weerloos". Dat laatste gaat er denk ik over dat (meer indirecte) waarde voor velen te makkelijk kan worden opgeofferd voor een korte termijn (directe) winst voor een blinde danwel asociale kleine groep. Zo is een boom aan koelte, schaduw, geluidsdemping, waterbuffer, grondverrijking, eten, zuurstof en nog veel meer enorm waardevol, maar hij gaat met oerbossen tegelijk de biomassacentrale in. Wat alleen aan geld al miljarden subsidie kost (maar die komt toch maar indirect uit onze portemonnaie; net zoals bij 'goedkope' vliegtickets). En wat is de rol van taal in deze? Klinkt een (mega)pelletkachel of biomassacentrale zo abstract dat we vergeten waar het echt om gaat? Bomen, ook al wordt dat graag ontkent met "dood afvalhout" (waar een rijk ecosysteem anders over denkt).
    En als je nu denkt onschuldig te zijn door (stem)gedrag: daar koop je weinig voor als je gezamenlijk niet genoeg verandert, want we hebben nou eenmaal niet allemaal ons eigen stukje planeet, maar gezamenlijk slechts 1.
    Of word ik nu te direct of 'extremistisch' naar de smaak van velen? Daarover zo meer. Je kunt nu natuurlijk wegsurfen naar iets wat wel binnen je comfortzone ligt, maar daar leer je doorgaans weinig van ...
    Overigens leer je ook veel meer als je informatie niet alleen nuttigt, maar er echt mee bezig bent, daarom een opdracht: verzin eens nieuwe namen voor vlees en zuivel (beiden enorm schadelijk voor klimaat in de huidige ordegrootte) die op een manier directer de bron of problemen aangeven?

    [1 minuut denktijd]

    Lees verder in volgende reactie ...

    BeantwoordenVerwijderen
    Reacties
    1. Hoewel het minder is dan bij de gemiddelde Nederlander en het nog steeds afneemt: ik laat dieren vermoorden om er delen van op te eten, ook al noem ik dat bij de biologische slager anders. En ook al maak ik het mijn kinderen heel duidelijk wat vlees is, ik breng toch het vlees eten op hen over. Net als overigens in allerlei vormen de melk die gestolen is van babytjes die daarom vaak tot afval worden geschopt.

      Ik kan me voorstellen dat bovenstaande ongemakkelijk voelt. Bij mij in ieder geval wel. Ik hoop dan ook dat dat ongemak me helpt de verandering in mijn gedrag te versnellen, want versnellen moeten we als mensheid, willen we een kans maken tegen de al wel versnellende klimaatverandering.

      Op social media zou ik (als ik veel volgers zou hebben) waarschijnlijk door een heleboel mensen worden 'afgemaakt', zowel door de fanatieke vleeseters danwel producenten aan de 'ene kant' en de fanatieke veganisten aan de 'andere kant'. Terwijl diezelfde mensen bij een directer treffen waarschijnlijk veel genuanceerder zijn, en dat is niet omdat ze onder de indruk zijn van mijn verschijning. Het indirecte en de korte berichten van de snelle social media leiden echter sneller tot sensatie die meer advertenties verkoopt (daar werken duizenden knappe koppen aan: zorgen dat we nog meer troep kopen ipv wereldproblemen oplossen)

      Maar terug naar die gewoontes, die moeilijk af te leren zijn, hoe doen we het toch?
      Ik heb heel vaak iemand iets horen zeggen als:"ik haal geen snoep/koek/etc in huis, want dan is het binnen no-time op" M.a.w. diegene kan wel even zijn/haar impuls/gewoonte bedwingen, maar niet lang en maakt handig gebruik van het besef daarvan. Kunnen we dat voor meer toepassen? Fossiele reclame is her en der al niet meer toegestaan, maar zou het misschien ook helpen als we onze auto's niet meer direct voor ons raam zouden zien staan? Als je ze naar het begin van de straat verplaatst wordt je reis waarschijnlijk nog sneller ook: mensen zullen voor korte stukjes minder de auto nemen, waardoor het minder druk wordt op de weg en jij beter door kunt rijden. Huh? Ja, een verstokte automobilist kan het beste op een fietsvriendelijke partij stemmen :-)
      Er valt nog veel meer in onze omgeving anders in te richten om onszelf te verleiden tot gedrag wat we eigenlijk willen.
      Als de omgeving of je eigen tuin nauwelijks groen heeft, is het misschien niet zo gek dat mensen aan Netflix of Playstation vastplakken. Of als je wel een speeltuin in de buurt hebt, maar voor mensen van volwassen grootte staat er alleen een niet-activerend bankje, dan gaat de aandacht al snel naar een algoritme in de hand ipv naar iemand die het veel harder nodig heeft.

      Je snapt het idee.

      Maar weer terug naar direct en indirect.
      Onze maatschappij is enorm indirect ingericht, blijkt o.a. ook uit de toeslagenaffaire. En in de economie wordt er over zoveel stappen uitbesteedt, gelobby't en aansprakelijkheid afgedekt, dat het lang niet altijd zo efficiënt kan zijn als de 'vrije' markt belooft.

      En als luisteraar, wacht niet op je kans tot weerwoord, maar luister echt en tel vervolgens tot 3 alvorens rustig te reageren mocht dat nodig zijn. Ik hoop dat een aantal mensen hier iets aan hebben, zo niet was het i.i.g. voor mezelf nuttig wat gedachten op een rij te zetten.

      Nog een laatste gedachte: Zijn het vooral de neurotypischen die directe bewoording vaak slecht kunnen waarderen in direct contact? Vinden zij het onaardig? Is een positieve verandering te weeg willen brengen juist niet aardig? En verdienen mensen die bovengemiddeld goed zijn in indirecte verbanden zien of leggen niet wat meer directe spreektijd?

      Doe eens gek. Anders moet het in ieder geval, niet in de schijn, maar in de werkelijkheid

      Verwijderen
  2. Dank Ruud, voor je mooie reactie/inzichten! Je schrijft “Over het wegnemen van invidualiteit en uniciteit: als je heel graag patronen wilt herkennen (wat meeste/alle 'AI' is), zúl je patronen herkennen, ook al zegt dat misschien weinig over de werkelijkheid, die vervolgens wel door de patronen wordt beïnvloed.”. Exact dat is idd het punt, dus de “schijn” beïnvloedt de werkelijkheid. En inderdaad, dit is niet direct, maar altijd indirect! Prachtig voorbeeld, de biologische slager. Maar zelfs de vegetarische slager leidt tot onevenwichtig en dus dierenleed. Mijn blog http://janwillemdegraaf.blogspot.com/2020/10/ich-bin-ein-dorfbewohner-de-tragedie.html gaat hierover, the commons zijn door schaalvergroting door (smart) Technology niet meer zichtbaar, en daarmee indirect. Dank voor je reactie!

    BeantwoordenVerwijderen

Monopoly (SROI2)

Vorige week schreef ik over SROI en het bordspel “ Villagers ”. Mijn zwager wees mij op het beroemde spel Monopoly . De in 1866 geboren Amer...