Augmented Reality: te mooi om waar te zijn?

Mijn vrouw en ik delen alles met elkaar. Echter, sinds Pokémon Go bij ons thuis wordt gespeeld - of eigenlijk vooral buiten, op straat in de publieke ruimte – delen we niet meer volledig onze fysieke wereld. Waar voor mij bijvoorbeeld tijdens onze ochtendwandeling met de honden “slechts” bomen staan, leven daar in de wereld van mijn vrouw bovendien Pokémons, die verzameld kunnen worden, of bestreden, in battles met andere spelers van het spel. De meeste Pokémon Go spelers spelen het spel op de smartphone. Het spel is een voorbeeld van immersieve technologie, waarin aan de fysieke wereld digitale (virtuele) elementen worden toegevoegd. Immersie is dan oorspronkelijk de perceptie om fysiek aanwezig te zijn in een niet-fysieke wereld. In dit geval het ervaren van fysieke aanwezigheid van een niet fysiek element (de Pokémon). Dit lijkt een heel goed idee. Maar is dat het ook?

Behalve dat de eerste (dodelijke) ongelukken ten gevolge van Pokémon Go al zijn gerapporteerd, lijkt dit onschuldig. Maar als je straks de publieke ruimte betreedt met een smart bril, dan kan je dus een digitaal aangepaste versie van de fysieke wereld zien. Zo is er nu al een app – DeepNude – die alle passerende vrouwen realistisch naakt laat zien, of een app die ongewenste personen zoals zwervers uit de omgeving wist. Dus wat als kinderspel begon, zal als Augmented Reality (AR) makkelijk kunnen uitgroeien tot een nieuw probleem. En hoe ga je dat dan reguleren? Als in de AR versie van mijn dorp op mijn huis allemaal leuzen staan, of als mijn stem gekloond de meest vreselijke dingen zegt, al dan niet met mijn gezicht erbij, wat kan ik dan doen?

Niets! Er is geen wetgeving die stelt dat wat offline (onsite) geldt, ook online geldt. Zoals zo vaak, loopt bestuur en regelgeving zeker 20 jaar achter op de ontwikkelingen, die bovendien steeds sneller lijken te gaan. En laat ik eerlijk zijn, ik zag in Pokémon Go, of in andere manieren om de fysieke wereld te verrijken met digitale informatie alleen maar goede kansen. Ook in mijn onderzoeksteam werkten we mee aan deze ontwikkelingen. Een monteur die als hij door Google glasses naar de motor kijkt en dan digitaal geassisteerd wordt om snel en adequaat de juiste diagnose te stellen, lijkt alleen maar mooi. Of een spraakbediening die zorgt dat het werken met de computer niet meer louter via het toetsenbord of de muis kan, leek mij veel natuurlijker. Iedereen, inclusief mijn vrouw – lachte me een jaar of 5 geleden uit als ik mijn berichten insprak in plaats van intypte op mijn smartphone. Ondertussen ben ik daar mee gestopt, en heb ik de spraakbediening functies nadrukkelijk uitgezet, omdat ik merkte dat zelfs passieve gesprekken over bijvoorbeeld een nieuwe koelkast vrijwel direct reclameboodschappen over witgoed opleverde. 

Deep fake, deep nude, immersieve technieken doen de grens tussen de fysieke en de virtuele wereld vervagen en daarmee tussen echt en nep (fake). Niet alleen zullen we, als we “toevallig” bij een bepaalde gebeurtenis in het digitale blikveld van de “glasses” van anderen verschijnen, veelvoudig (“redundant”) worden herkend aan bijvoorbeeld ons gezicht, stem, houding. Daarmee zitten we privacy-loos “In the Loop” (ITL) en zijn we volledig traceerbaar. Ook zal, als deze ontwikkelingen doorzetten en iedereen door zijn/haar glasses in de publieke ruimte andere “verrijkingen” (of juist weglatingen) ziet, de Babylonische spraakverwarring terugkeren als Babylonische realiteitsverbastering. Komt er regelgeving tegen apps die bijvoorbeeld de kleding verwijdert uit een afbeelding of film, of die ongewenste digitale ingrepen uitvoert op de lichaam van mensen die de publieke ruimte betreden? Al vaker schreef ik over Pandora’s Box. Immersie leek te mooi om waar te zijn. Tja, ook hiervan zullen we nog tientallen jaren de afschuwelijke “bijwerkingen” moeten gaan verdragen. Als we tenminste nog niet ten onder zijn gegaan aan de milieu- en klimaatgevolgen van eerdere technologische “blessings”!