Tijd voor verandering?!

Vanuit evolutionair oogpunt is de mens een slechte aanpasser. Door middel van technologie / cultuur hebben we geleerd om de omgeving aan ons aan te passen, waardoor evolutie buitenspel is komen te staan. Zo omzeilde de naakte aap, zonder vacht, slagtanden en met relatief weinig spierkracht, een klein natuurlijk leefgebied. Door cultuur / technologie verspreidden we ons over de wereld en werden we talrijk.

Al bij het verschijnen van de moderne mens, zo'n 250.000 jaar geleden, hadden we 3 basistechnieken tot onze beschikking: 1. Taal (religie, ethiek, filosofie & logica, recht, wiskunde en code). 2. Hefboomwerking (hamers, schrapers en een beetje later wielen, katrollen, krukassen en hydrauliek) en 3. Vuur (en veel later elektriciteit en kernenergie). Echter pas in het computertijdperk konden zowel mechanische als energetische processen direct via code worden aangestuurd en kreeg taal haar positie als kardinale technologie.

We hebben verschillende overlevingsprocessen uitbesteed aan technologische apparatuur, zoals gedeeltelijke spijsvertering aan de pannen en het vuur in onze keuken, warm houden voor dierenbont, wol, kunststoffen en kachels, en geheugen- en denkprocessen aan tekeningen, boeken en nu ook slimme apparaten te groten. Zo gingen wij bijna zonder evolutionaire aanpassing de planeet overheersen. Een kwalitatieve soort die talrijk werd door technologie. Vanuit menselijk oogpunt lijkt onze reis door de geschiedenis een groot succes. Maar is het dat?

Op dit moment leven er 7,8 miljard mensen op onze planeet(7,1 procent van alle 110 miljard mensen die ooit hebben geleefd). Wij vormen 36% van alle biomassa aan zoogdieren. Bovendien bestaat 60% van de totale zoogdieren biomassa uit consumptievee, dus er blijft slechts 4% over voor alle andere zoogdieren (Bar-On et al., 2018). Zeventig % van alle vogels op aarde is pluimvee, meestal kip, opnieuw voor onze consumptie grootschalig gehouden. Onze evolutionaire "gebreken" - waaronder een langzame reproductiesnelheid vanwege een zeer lange draagtijd met slechts 1 nakomeling per worp – worden met succes omzeild. We hebben onze langzame biologische reproductiemogelijkheden “gecompenseerd” door externe reproductietechnologie, in overdraagbare cultuur en technologieën zoals storytelling, instrumentgebruik, copy-paste en nu monoculturen.

Culturele diversiteit staat onder druk, we benaderen de wereld via dezelfde streamingdiensten en sociale media-apps. Hierdoor communiceren we steeds vaker via dezelfde beelden, muziek en spreken we zelfs dezelfde taal: Engels. Zowel het Engels als (slimme) technologie hebben als koloniserende krachten in enkele decennia bereikt wat in duizenden jaren onmogelijk leek: de Babylonische is grotendeels verdampt! Terwijl we profiteren van de producten die multinationals serveren, worden we er steeds meer door gekoloniseerd: ITL, In The Loop.

De hele menselijke onderneming, de ontwikkeling van cultuur en technologie en dus de uitsluiting van evolutie, berust op mentale - psychologische - capaciteiten, en als gevolg daarvan moet opkomende technologie dan ook vanuit een psychologisch perspectief worden bekeken. Monoculturen moduleren onze gedachten, behoeften en wensen – in the loop – op een wereldomvattend niveau. Ze produceerden een gigantische smeltkroes waarin de biologische en culturele diversiteit afneemt en beloven een oneindige groei. Oneindige groei uit eindige hulpbronnen is echter onmogelijk.

Menselijk handelen bedreigt de planeet, de diversiteit en daarmee ook onze eigen toekomst. Ons perspectief en daarmee levensvervulling staat op de tocht. Bovendien wint technologie - hoe disruptief die ook is - nog steeds aan kracht. De ontwikkelingen gaan momenteel razendsnel. Zelfs beleidsmakers en overheden kunnen het niet bijhouden en reguleren, terwijl dat absoluut nodig is.

De vernietiging van ons leven op de planeet wordt niet geremd door disruptie door steeds “intelligentere” technologie. Integendeel, smart-technology dreigt de oncontroleerbaarheid exponentieel te vergroten. Zelfs de puinhoop in de politiek - het geharrewar in Den Haag met betrekking tot het samenstellen van een kabinet – is mede veroorzaakt door de sociale media. laat zien dat we zo niet verder komen. Hier werkt juist al het geschreeuw via sociale media enorm verlammend: een politicus hoeft zich nergens meer iets van aan te trekken, want onafhankelijk van wat je besluit, er wordt geschreeuwd en tegelijkertijd kan je niets doen dat niet voor je aanhang herkenbaar is als dog-whistle! Verdeel en heers, zwart-wit, digitaal! Via bepaalde codewoorden – de dog whistles – blijf je voor je aanhang herkenbaar en kan je je populariteit houden. Ik zoek nog steeds naar een codewoord voor mijn blog. Heeft u een suggestie?

Bar-On, Y. M., Phillips, R., & Milo, R. (2018). The biomass distribution on Earth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(25), 6506-6511.