Degrowth! (3, slot)

Continu verbeteren, levenlang leren, de Deiming cirkel (plan-do-check-act)… En toch staat de planeet er iedere nieuwe dag een beetje slechter voor dan de dag ervoor! Alleen al in de eerste 9 maanden van dit jaar is er 1 keer het oppervlak van Nederland inclusief territoriale wateren aan bos gekapt en 2 keer dat aan woestijn bijgekomen! Technologieontwikkeling, continu verbeteren en kwaliteitsaanpakken zijn (op z’n best) gericht op de dingen zo goed mogelijk doen. Dat is niet hetzelfde als de goede dingen doen. Zo efficiënt mogelijk de verkeerde (desastreuze) werkwijzen uitvoeren, geeft juist een versnelling in de telkens groter wordende problemen waar we voorstaan. Kunnen we het netto resultaat van al onze inspanningen verbeteren? De goede dingen doen, daar zouden we het over kunnen hebben. Over omschakelen van welvaart naar welzijn, economische krimp ten gunste van ecologische groei en toename in verbondenheid. Hier 8 suggesties op een rij. 

1.     Leef met passie (functioneren als “robot” in een systeemdictatuur is menselijk gezien verre van ecologisch duurzaam).

2.     Denk kleinschalig en divers! Heel veel kan. Echter, we zijn gewend (verslaafd) aan praktisch alles wat we doen op te schalen naar “Bigger than Life”, door blinde copy-paste! We moeten stoppen met geloven in “One size fits all” oplossingen, want die zetten de lokale ecologische kansen en uitdagingen buitenspel.

3.     Arbeid biedt de sleutel tot ecologisch herstel, omdat de beschadiging van de ecologie (milieu en natuur) vooral ook het gevolg van het proces van arbeid is.

4.     Wees uiterst kritisch bij het streven naar efficiëntie. Economisch efficiënte opschaling is ecologisch vaak desastreus! Zelfs in werk en vrije tijdbesteding gaat de lol en passie er snel af, als iedere stap die we zetten continu in prestatie indicatoren en evaluatiesystemen wordt gewogen (zie 1). Waar niets mag mislukken, kan niets nieuws ontstaan! Exploreren, dromen, aanrommelen is de moeder van verandering, en die is hard nodig!

5.     Wees kritisch naar BigTech innovaties, meestal is in eerste instantie het uitdagende zichtbaar, en komen de serieuze downsides later vanzelf. Een voorbeeld. Het internet of things en in the cloud computing, leidt tot wereldwijde roekelozer opslag van data (foto’s, filmpjes, etc.). Naar vermoeden in 2050 gaan meer energiekosten naar datacentra dan al het vliegverkeer op de planeet voor de Coronacrisis. Daarnaast biedt Innovatieve Technologie vaak uitstekende oplossingen voor verkeerde handelswijzen, waarmee we van de drup in de regen komen (bijvoorbeeld met AI toepassing grootschalige landbouw nog “efficiënter” in de lucht houden)! Tech gaat veel vaker over de dingen goed doen, dan over de goede dingen doen!

6.     Consuminder! Wat we ook doen – ons huis verwarmen, ons verplaatsen, middelen aanschaffen – laten we ons beseffen dat het echt ook met minder kan. Een dikke trui, of niet elke maand alle vruchten van de wereld in de supermarkt, leven met het seizoen en de tijd van de dag, is geen schande en niet ouderwets en bekrompen. Een 24-uurs economie kost al snel meer dan de ecologie kan bieden. 

7.     Ga niet voor korte termijn populariteit, leef niet voor de likes op de sociale media, maar zoek fysieke verbinding. Besef dat niemand de waarheid in pacht heeft, maar dat het sociale netwerk waarmee we ons identificeren soms meer dan onze rationaliteit onze (on) waarheden definieert (McRaney, 2022).

8.     Wend je niet af van politiek, maar wees mild. Met alle sociale media en verdeeldheid, valt het politiek bedrijven niet mee! Ons ‘politieke bedrijf’ – te veel partijen, die (soms tegen beter weten in) te veel met zichzelf en hun populariteit bezig (moeten) zijn – biedt nog te weinig perspectief op een wezenlijke omslag naar meer sustainability. Ook hier speelt BigTech (zie punt 5) met al haar algoritmes en verdienmodellen geen mooie rol. Waar we kunnen, moeten we hier ook bewustzijn op ontwikkelen, een mooi initiatief is mi Geluk Centraal.

Dank voor het lezen. Vult u de rij verder aan?

Bar-On, Y. M., Phillips, R., & Milo, R. (2018). The biomass distribution on Earth. Proceedings of the National Academy of Sciences, 115(25), 6506-6511.

McRaney, D. (2022). How minds change. Amsterdam: Maven Publishing.