Mijn lief en ik hadden een heerlijk weekend, een dagje in het Bilderberghotel op de Bilderberg,. Ver weg van de huis, tuin, werk en alle andere dagelijkse beslommeringen, aangewezen op elkaar en onze hotelkamer. Heerlijk niets doen, het hotelzwembad helemaal voor onszelf, verder niets. We spraken over alles en nog wat, geïnspireerd door de omgeving waar vanaf 1954 de Bilderbergconferenties worden gehouden, met onder de deelnemers Amerikaanse presidenten, een Rockefeller en natuurlijk onze eigen royalty. Zo kwamen we op subsidieaanvragen, over hoe “buzzwords” - woorden die lekker klinken maar feitelijk in de gebruikte context on(der)gedefinieerd zijn – daarin helaas vaak een hoofdrol zijn gaan krijgen.
Eén zo’n woord is efficiëntie. Iedereen vindt het belangrijk, maar bij nadere beschouwing is helemaal niet éénduidig gedefinieerd waar het voor staat. Wat levert bijvoorbeeld efficiëntere energieomzetting, bedrijfsvoering of procedures, of efficiënter onderwijs, of een efficiënter leven op? Het gaat dan om een hoger rendement behalen met dezelfde of liever nog minder inspanning. Daar kan niemand tegen zijn, toch?
Feitelijk kan nooit eendimensionaal worden vastgesteld of iets waar, goed of slecht is, of of het één mooier, beter, slechter, slimmer, of efficiënter is dan het andere. Los van een specifiek perspectief kan onmogelijk worden vastgesteld hoe efficiënt iets is (iedere “waarheid” kent vele perspectieven, zie mijn blogs hierover). Ieder nadeel kent voordelen, en ieder voordeel blijkt keer op keer toch ook weer nadelen te kennen. Zo lijkt de drang naar bijvoorbeeld efficiëntere energieomzetting juist vaak te leiden tot een toename in de behoefte aan energie. Vraag en aanbod, zolang economische groei het bepalend kader biedt. Meer efficiënt werk of onderwijs zou heel goed kunnen leiden tot minder werk- en leerplezier en daarmee op termijn tot … minder efficiëntie.
En wat is efficiëntie? Wat op korte termijn het meest in lijn is met de overheersende imperatief (oneindige economische groei uit eindige middelen)? Hoe efficiënt is een uitgeputte werknemer, organisatie, of zelfs planeet op lange termijn? Het nettoresultaat, globaal bezien, valt niet meer te ontkennen: efficiëntie in termen van inverdienvermogen is het eerste dat we kwijtmoeten! Efficiëntie herdefiniëren in termen van Sustainable Development Goals (SDG's), dus in wat nodig is om de planeet en de natuur te “redden”, is daarentegen noodzakelijk. Toch vrezen wij – nog steeds vanuit onze hotelkamer – dat bij goede beschouwing van elk initiatief in deze richting, economische motieven telkens weer gaan overheersen. Dag SDG's!
De roep om efficiëntie betreft niet alleen instellingen, bedrijven, onderwijs en besturen, maar ook ons persoonlijk leven. Het betreft dan onze balans tussen actief en passief, inspanning, rust en werktijd en vrijetijd, dus onze dagindeling van uur tot uur (of per halfuur of zelfs kwartier). Zelfs de indeling van ons leven houden we met prachtige hulpmiddelen zoals agenda’s, smartwatches en apps via bliepjes en waarschuwingen, onder controle. Wel zo efficiënt!
Psychologisch is het erg lastig om als je continu aan de roep naar efficiëntie probeert te voldoen, je over te geven aan inactiviteit, of ontspanning. Bijvoorbeeld als je in de auto van A naar B rijdt, is het lastig om na aankomst direct te ontspannen. Zoeken naar nieuwe interacties die het gestabiliseerde prikkelniveau in stand houden, is dan ook een veel voorkomende reactie. Zo kan je direct druk in gesprek gaan, of gaan chatten op de sociale media.
Bij efficiëntie ligt, net als veel andere buzzwords, juist het omgekeerde (minder efficiëntie) op de loer. Een voorbeeldje: hoe moeilijk of zelfs onmogelijk is het om iemand die je echt van dienst kan zijn aan de telefoon te krijgen, bv bij een klacht via “efficiënte” doorklikmenu’s. Efficiënt voor het bedrijf (geen gezeik) en de telecomprovider (verdienen via 06). Het is, zoals gesteld, maar net vanuit welk perspectief je kijkt! Bij efficiëntie ligt inefficiëntie op de loer, zoals bij “verduurzamen” juist verdere uitputting van de bronnen en bij “veiligheid” verdere inperking van vrije bewegingsruimte op de loer liggen. Het doel van een efficiënte dagindeling is ontspannen, een paar minuten niets te kunnen doen, maar dat moeten we dan wel plannen als mindfulness, of yoga. Of als 1 weekenddag op de Bilderberg!
Ongeacht welke efficiëntie we bewust of onbewust najagen, werken we vaak naar lokale optima toe, terwijl een beter optimum soms heel dichtbij is.
BeantwoordenVerwijderenTijdens het douchen zijn de meesten nog vrij van digitale omgeving, is men even uit de verkrampte houding en haast, en krijgt men dan ook juist de ingevingen die een bredere kijk vereisen.
Zou het een vorm van efficiënt zijn als we bovenstaande combineren met mobiliteitsplannen die ons meer willen laten fietsen en dus meer douches beschikbaar stellen op de zaak? En dan natuurlijk geheel koud, zodat je lichaam zich daarna al snel warm voelt en het gebouw inclusief al haar lege ruimtes een graadje lager kan. :-)
Zeker, uitstekend idee... Maar wel graag een beetje warmte in de Dou;)
Verwijderen