De technologieën om uit zon (en wind) praktisch “gratis”
energie te halen zijn er al, ook opslagtechnologie ontwikkelt zich razendsnel.
Groene energie ten behoeve van al onze apparaten (technologie). Dus indien we
de transitie maken vanuit de zwaar vervuilende “fossil fuels” (en
kernenergie, want kernafval is beslist ook dodelijk vervuilend!), zullen we
onze indirecte energiebehoefte kunnen stillen, zonder verder bij te dragen aan
klimaatverandering en andere schadelijke uitstoot. Dat is prachtig. Of toch niet?
Om te beginnen, wat mij betreft kan deze transitie niet snel
genoeg plaatsvinden! Maar… gratis energie om onze technologie en alles dat
daarmee samenhangt – wegdringen van (bio-, culturele- en neuro-) diversiteit,
materiaalverslaving, verdringing van ecologie, etc. – de wind nog verder in de
zeilen brengen, zal uiteindelijk onze planetaire voetafdruk ontoelaatbaar
vergroten. Waarom?
Mijn lief stelde het zo ontzettend duidelijk: met duurzame
(en “gratis”) energie voor technische devices – anorganische systemen – hebben
we nog niets gedaan aan onze biologische behoefte aan energie. Met het
uitbreiden van energie voor ongebreidelde technologie, wordt de disbalans nog groter tussen de ecologie en de technologie waar we onze wereld mee hebben volgebouwd. Met andere woorden, volhoudbare energie gaat gemakkelijk ten koste van
de volhoudbare energie die organisch leven nodig heeft. Tenzij we ons nu gaan
beheersen, zal de disbalans tussen mensgemaakte (anorganische) systemen en leven
(organische systemen) toenemen.
Dit vraagt bewustzijn en radicale gedragsverandering. De
afgelopen eeuwen is technologieontwikkeling een leven op zichzelf gaan
leiden,. Wij zijn onze onvoldoende bestuurlijke controle hierop nog steeds
verder aan het verliezen. Gratis energie voor nog grotere infrastructuren
(materieel zwaar belastend), voor nog meer autonome systemen, terwijl de
natuur, onze energieprovider (levensadem), steeds meer aan
ruimte moet inboeten, maakt in het meest zwarte scenario waar, waar “profeten”
al eeuwenlang voor waarschuwen. Een paar regels uit een song (Still
Fighting) die ik schreef toen ik 18 was: Biology defeated death
(ontstaan van leven vanuit levenloze materie), society defeated biology
(ontstaan van culturen en samenlevingen vanuit een biologische soort, die de
biologie is gaan controleren), technology defeats society (kunstmatig
“leven” dat als technocratie de democratie steeds verder marginaliseert en leven gaat verdringen). Een levenloze wereld met slechts Kunstmatige Intelligentsia.
Enigszins geladen met de melodramatische gedachten van een puber eind jaren
’70. Maar toch…
Toen was ik nog niet bekend met de dynamisch systeem
theorie. En ook niet met wet van Kleiber, die laat zien dat in (dierlijke)
organische systemen een toename in omvang samengaat met een afname van metabolisme
(omzet grondstoffen in energie en producten, waaronder gedrag, met een exponent
van 0,75 ongeveer; plantaardige systemen net onder 1). Daarentegen ligt deze exponentiële
factor (r-getal) bij anorganische systemen, waaronder vuur, weersystemen en
technologische systemen boven de 1, ze woeden net zolang door totdat er geen
grondstoffen en/of energie meer kan worden geabsorbeerd en vallen dan
uiteen (zie
deze blog).
Minder abstract, makkelijker voorstelbaar, wordt het als je denkt aan de gevolgen van eindeloze volhoudbare energie voor automobiliteit. Meer kilometers per persoon, nog verdere uitbreiding van de fysieke infrastructuren, nog meer materiaalgebruik, nog meer uiteenvallen van regionale verbondenheid, zie deze blog. Wees altijd voorzichtig met wat je wenst, vooral als het opschaalbare technologieën betreft.
Om dit inzichtelijk te maken, het bekende sprookje,
waarin een eenvoudige maar intelligente persoon de koning helpt om de vijand te
verslaan. De blije koning, vraagt deze persoon - enigszins angstig, want "alles" mag –
een wens te doen, waarop die antwoordt: “Ik ben slechts een eenvoudig mens,
neem een schaakbord, leg op het eerste vak 2 rijstkorrels, op het volgende vak 4,
op het volgende vak dus steeds het dubbele van het vorige, tot het laatste vak,
nr. 64”. De koning antwoordt gerustgesteld: “Oh, is dat alles”. Bij vakje 30
heeft hij al meer dan een miljard rijstkorrels nodig (230 = 1.073.741.824). Even later gaat hij ten onder. Met exponentiële groei boven de 1 moet je heel goed
weten wat je wenst.
Anders gezegd, ja, we moeten naar volhoudbare energie. Top
dat het kan, zo snel mogelijk! Maar niet zonder een radicale
bewustzijnsverandering. We zijn echt onderdeel van de natuur, en laten ons nu
al door het levenloze overwoekeren. De Inner Development Goals wijzen de weg: Kleinschalig,
regionaal, vertragen en verbinden…
Dit is precies wat ik aanvoel, maar nog niet helder genoeg doorgrond. Meer energie voor alles wat wij wensen is niet gezond voor de wereld als geheel. Hoe leg ik dit uit aan de buurman?
BeantwoordenVerwijderenDank Harry, inderdaad! Een poging voor je buurman: Als wij het over energie hebben (dus ook groene) hebben we het over energie voor de technologische apparaten, waarmee we de ecologie hebben teruggedrongen (premisse 1). Echter, onze eigen (organische/menselijke) energiebehoefte ligt precies in die ecologie (premisse 2). De eenvoudigste uitleg na deze twee premissen (waar volgens mij weinig tegen in te brengen is), is dat groene energie schijnbaar sustainable de voornaamste "concurrent" van de ecologie voedt. Gevolg nog meer afname van organisch leven/biodiversiteit etc.Zonder bewustzijn hiervan, voedt groene energie, kort gezegd, de polycrisis!
BeantwoordenVerwijderen