Stelt u zich een sprookje voor, waarin een diersoort
leeft, de Troelala’s, dat grote rijkdom bezit, maar langzaam is gaan beseffen
dat het zich in het geheel niet heeft beschermd tegen mogelijke aanvallen van
buiten. Dat er vele andere soorten zijn die de rijkdom begeren, staat vast. De
Troelala’s hebben ook universiteiten, waar de geleerde Troelala’s waarschuwen
voor een aanval van diersoort A. De meeste wetenschappers zijn het daarover
eens, maar er zijn ook wetenschappers die dat niet geloven. De laatste tijd
wordt er veel geld uitgetrokken aan het beschermen tegen diersoort A, maar dat
is verspilling, zeggen deze geleerde Troelala’s. De populistische Troelala
leiders laten deze geleerden hun boodschap dat bescherming tegen A
geldverspilling is voortdurend op het podium roepen. Daarna roepen ze andere
“dissidente” geleerden op om op andere punten de mainstream lessen van
politiek, wetenschap en denken te ondermijnen. Natuurlijk laten ze de geleerden
nooit helemaal uitspreken. Dan zou de geleerde zeggen dat diersoort A niet het
probleem is, maar diersoort B, en die kan vliegen, dus bescherming zou nog veel
meer geld kosten....
Terug in de echte wereld, weten we allemaal dat het
consumptie gedrag van onze soort de mens voor onze planeet en daarmee ook ons
voortbestaan op termijn steeds minder houdbaar is. Afname van biodiversiteit,
vergiftiging van onze biotoop, veranderingen van psychologisch en cultureel
welbevinden, dreigende mondiale economische spanning (disbalans in de verdeling
van schaarste en “overschot”) en machtsstrijd die daar het gevolg van is,
dreigende ernstige disruptie en technieken (kernbom, AI in het kader van
oorlogvoering en vernietiging) en klimaatverandering; er zijn vele gevolgen,
waar we beslist mee aan de slag moeten. Niet alleen politiek en bedrijfsleven,
maar ook “gewone” burgers en wetenschappers en leraren. Kortom, wij allemaal.
Helaas zien we dat voor persoonlijk gewin op de korte
termijn, populisten voor elk van de problemen een deskundige vragen de
mainstream visie op het gebied (milieu, veiligheid, klimaat) tegen te spreken
om zo op korte termijn het ontstane gevoel van urgentie en ongerustheid bij het
grote publiek te verdoven. En, zoals gesteld, omdat we allemaal iets moeten
doen, laten we ons graag troosten. Als een eminent geleerde zegt dat
bijvoorbeeld de huidige visie op klimaatverandering niet klopt, dan gaat het
vaak over zaken waar het publiek geen oordeel over kan hebben zonder eerst
expert te worden. Als de boodschap is dat de aanval niet van soort A verwacht
moet worden en daarna de expert weer afgeserveerd wordt, heeft niemand gehoord
dat de nieuwe versie (klimaatverandering versie 326 ipv de inmiddels mainstream
versie 325) nog dreigender is: soort B. Of niet een kernbom is de dreiging
maar, op fluistertoon, de neutronenbom.
Het spelen van dit kwalijke “spelletje” door
populisten vanwege de begeerde korte termijn roem, is naar mijn mening
misdadig, en een daad tegen de mensheid. Dat zou het niet zijn als de “massa”
die zich door de populisten laat sussen en tegelijkertijd ophitsen tegen de
vermeende vijand (de “linkse” intellectuelen, in Nederland nb onder aanvoering
van de “rechtse” premier Mark Rutte!) beter had leren systeemdenken op de
middelbare school. Hier ligt dan een concrete uitdaging voor het onderwijs in
onder meer wiskunde, maatschappijleer en geschiedenis, dat verder dient te gaan
dan trucjes aanleren om sommetjes te beantwoorden en jaartallen feitjes uit het
hoofd te leren. Want pas dan kunnen we de boodschap van de Troelala’s uit
Fantasia niet alleen horen, maar ook begrijpen en toepassen!
PS “elk volk krijgt de leiders die het verdient”.
Naast de positieve beweging, waarin veel sneller dan voorheen een veranderde
zienswijze door een heleboel mensen kan worden geadopteerd (dit beschreef ik
vorige week), is er ook een deel van de bevolking erg ontevreden, wat
bijvoorbeeld deze week weer blijkt uit de “rellen” in Duindorp omdat de
relschoppers “hun” nieuwjaarsvuurwerk is “ontnomen”. Voor populisten is deze
ontevredenheid hun levensader. De slimste populisten verleiden wetenschappers
door op hun ijdelheid in te spelen, door ze podium te bieden om elkaar tegen te
spreken, en dat is te kwader trouw!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten